TRUYỀN THÔNG GIÁO DỤC SỨC KHỎE CHO NGƯỜI BỆNH – NHỊP CẦU GẮN KẾT YÊU THƯƠNG VÀ KIẾN THỨC Y KHOA TẠI  KHOA PHẪU THUẬT THẦN KINH LỒNG NGỰC

Ngày 27/5/2025, tại Khoa Phẫu thuật Thần kinh Lồng ngực – Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh, một buổi truyền thông giáo dục sức khỏe đầy ý nghĩa đã được tổ chức trong không khí gần gũi và nhân văn. Chương trình là kết quả phối hợp chặt chẽ giữa Phòng Công tác xã hội, Phòng Điều dưỡng, Khoa Dinh dưỡng cùng đội ngũ y bác sĩ của Khoa, nhằm lan tỏa kiến thức y học thiết thực đến người bệnh và người thân – không chỉ để hiểu rõ về bệnh, mà còn để an tâm hơn trong hành trình điều trị. 
Mở đầu buổi chia sẻ, Cử nhân điều dưỡng Nguyễn Thị Phương Thảo – Điều dưỡng trưởng khoa, trình bày chuyên đề về chấn thương sọ não – một bệnh lý phổ biến ở độ tuổi 25–30 tuổi, để lại nhiều di chứng nặng nề, ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống và hiện đang đứng thứ ba trong nhóm bệnh có tỷ lệ tử vong cao nhất sau tim mạch và ung thư.
Điều dưỡng Thảo nhấn mạnh: Chấn thương sọ não là tình trạng tổn thương não do va đập mạnh, thường xảy ra khi đầu bị tác động bởi vật cứng hoặc va vào bề mặt rắn. Nguyên nhân hàng đầu (chiếm khoảng 70%) là do tai nạn giao thông (xe máy, ô tô, xe đạp); ngoài ra còn có tai nạn lao động, sinh hoạt, bạo hành, thể thao, hội chứng rung lắc, thậm chí là do các vụ nổ. Bệnh lý này để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng như:
+ Hội chứng sau chấn động não,
+ Tổn thương dây thần kinh sọ, động kinh,
+ Rối loạn vận động, ý thức, hành vi,
+ Xuất huyết, tụ máu tái phát,
+ Suy giảm trí nhớ, thậm chí sống thực vật nếu không được điều trị và chăm sóc đúng cách.
Việc điều trị hiệu quả chấn thương sọ não đòi hỏi sự kết hợp đồng bộ giữa can thiệp y tế, phục hồi chức năng và hỗ trợ tinh thần. Điều dưỡng Thảo đã trình bày chi tiết những khuyến nghị cụ thể:
- Phục hồi vận động – thể chất:
+ Thực hiện bài tập vận động thụ động hoặc chủ động từ 5–6 lần/ngày, mỗi lần 15 phút.
+ Với bệnh nhân bị yếu hoặc liệt chi: thay đổi tư thế ít nhất 2 giờ/lần và tăng cường tập vật lý trị liệu nhằm phục hồi sớm các chức năng cơ bản.
-  Chăm sóc sức khỏe tinh thần:
+ Bệnh nhân cần nghỉ ngơi đầy đủ, hạn chế tiếp xúc với thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính.
+ Tránh hoạt động thể chất hoặc trí não quá sức.
+ Duy trì tinh thần tích cực, tránh lo âu, stress.
+ Tạo môi trường điều trị sạch sẽ, yên tĩnh và an toàn.
Sau xuất viện, người bệnh cần tránh các hoạt động dễ gây va chạm vùng đầu (lái xe, thể thao mạo hiểm, vận hành máy móc...), tuyệt đối không sử dụng rượu bia, chất kích thích. Việc khám sức khỏe định kỳ là cần thiết để phát hiện sớm các bất thường và điều chỉnh kịp thời kế hoạch chăm sóc.
Bên cạnh đó, Điều dưỡng Thảo không quên nhấn mạnh các biện pháp dự phòng hiệu quả, bao gồm:
- Sử dụng đầy đủ dụng cụ bảo hộ lao động tại nơi làm việc.
- Tuân thủ luật lệ an toàn giao thông: thắt dây an toàn, không lái xe khi sử dụng chất kích thích, không sử dụng điện thoại khi đang điều khiển phương tiện hoặc băng qua đường.
Tiếp nối chương trình, Thạc sĩ Dinh dưỡng Lê Thị Hương – Khoa Dinh dưỡng, đã mang đến những chia sẻ sâu sắc và dễ hiểu về vai trò của dinh dưỡng trong điều trị ngoại khoa, đặc biệt với các bệnh nhân vừa trải qua phẫu thuật thần kinh. Với giọng nói nhẹ nhàng và ánh mắt đầy tâm huyết, Ths Hương nhấn mạnh: “Dinh dưỡng không đơn thuần là chuyện ăn uống, mà chính là ‘liều thuốc sống’ ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ phục hồi, khả năng chống nhiễm trùng, giảm biến chứng và rút ngắn thời gian điều trị. Suy dinh dưỡng kéo dài có thể khiến bệnh nhân yếu sức, mất cơ, thậm chí tăng nguy cơ tử vong”.
Chị đã trình bày rõ ràng nguyên tắc dinh dưỡng trước và sau phẫu thuật thần kinh:
- Trước phẫu thuật (7–14 ngày):
+ Ưu tiên nuôi ăn qua đường miệng, sonde hoặc tiêm truyền tĩnh mạch, tùy thể trạng.
+ Bổ sung đủ năng lượng, protein, vitamin và khoáng chất để nâng cao sức đề kháng và khả năng liền vết thương.
- Sau phẫu thuật:
+ Giờ đầu: chỉ uống chất lỏng trong suốt như nước đường, nước táo...
+ Khi bệnh nhân có cảm giác thèm ăn: chuyển sang chế phẩm dinh dưỡng qua đường tiêu hóa, chia làm 3–4 bữa/ngày (500–1000ml mỗi bữa).
+ Sau 24h: có thể ăn cháo, súp thịt hoặc các món lỏng giàu dinh dưỡng.
+ Từ ngày thứ 2 trở đi: ăn đa dạng các nhóm thực phẩm như cơm, bún, phở, kết hợp chế phẩm dinh dưỡng nếu cần.
 
Với những bệnh nhân nặng ăn qua sonde, Ths Hương tận tâm hướng dẫn kỹ lưỡng phương pháp nuôi ăn qua ống sonde dạ dày. Phương pháp này không chỉ giúp bệnh nhân tiếp nhận đầy đủ dưỡng chất, mà còn giảm nguy cơ sặc, dễ kiểm soát lượng – chất – thời điểm, đặc biệt quan trọng với bệnh nhân hôn mê hoặc liệt nặng.
+ Lịch ăn: 6 bữa/ngày, bắt đầu từ 100–200ml/bữa, tăng dần đến 300–400ml.
+ Tư thế ăn: nằm đầu cao 30 độ trong và sau khi ăn ít nhất 30 phút.
+ Sau ăn: bơm thêm 30–60ml nước tráng ống sonde.
Ths Hương không chỉ đưa ra những chỉ dẫn khoa học, mà còn thể hiện sự tận tình hiếm thấy khi luôn đặt câu hỏi kết nối, trao đổi và hướng dẫn cụ thể.
Cuối chương trình, Ths Phạm Thị Thu Hà – Phòng Công tác xã hội còn giới thiệu các hoạt động công tác xã hội đang triển khai tại Bệnh viện như: Gian hàng quần áo 0 đồng, lớp yoga cười, cắt tóc miễn phí, cơm cháo từ thiện, các buổi chia sẻ tinh thần, tặng quà yêu thương,… Các hoạt động đều góp phần tạo nên môi trường điều trị nhân văn, ấm áp và hỗ trợ tích cực cho người bệnh trong quá trình điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh.
Cô Nguyễn Thị H, 54 tuổi - người nhà nhân khoa Phẫu thuật thần kinh lồng ngực chia sẻ: “Gia đình tôi thật sự xúc động và biết ơn. Những chia sẻ hôm nay đã giúp chúng tôi hiểu rõ hơn về tình trạng bệnh, cách chăm sóc đúng cách và cả những điều cần tránh sau phẫu thuật. Nhưng điều khiến chúng tôi cảm động nhất, là sự tận tâm – nhẹ nhàng – đầy nhân hậu của các bác sĩ, điều dưỡng. Không chỉ chữa bệnh, các anh chị còn truyền niềm tin, giúp chúng tôi bớt lo âu trong thời điểm khó khăn nhất”.
Kết thúc chương trình, Phòng Công tác xã hội cùng các nhà hảo tâm đã trao tận tay những phần quà nhỏ nhưng đong đầy tình cảm tới người bệnh. Đó không chỉ là hiện vật, mà còn là thông điệp yêu thương: “Bạn không đơn độc. Chúng tôi bên bạn – cùng nhau chiến đấu và chữa lành”.
Hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe tại Khoa Phẫu thuật Thần kinh Lồng ngực không chỉ là minh chứng cho trình độ chuyên môn sâu rộng, mà còn là bức chân dung sống động về một đội ngũ y tế biết đặt trái tim vào từng việc nhỏ nhấtTất cả vì người bệnh!
Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh sẽ tiếp tục duy trì định kỳ các buổi truyền thông giáo dục sức khỏe vào thứ Ba hàng tuần, với các chủ đề thiết thực gắn liền với từng chuyên khoa. Mục tiêu không chỉ là trang bị kiến thức, mà còn là xây dựng sự đồng hành chủ động giữa người bệnh – người nhà – nhân viên y tế, cùng hướng đến kết quả điều trị toàn diện và một cuộc sống khỏe mạnh hơn mỗi ngày./.

Phạm Thị Thu Hà - Phòng CTXH