TRUYỀN THÔNG GIÁO DỤC SỨC KHỎE CHO NGƯỜI BỆNH, NGƯỜI NHÀ NGƯỜI BỆNH KHOA NGOẠI CHẤN THƯƠNG – CHỈNH HÌNH – BỎNG
Ngày 06/3/2025, tại khoa Ngoại chấn thương – Chỉnh hình – Bỏng, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh, một buổi truyền thông giáo dục sức khỏe đầy ý nghĩa đã được tổ chức trong không khí gần gũi và nhân văn. Chương trình là kết quả phối hợp chặt chẽ giữa Phòng Công tác xã hội, Phòng Điều dưỡng, Khoa Dinh dưỡng cùng đội ngũ y bác sĩ của Khoa, nhằm lan tỏa kiến thức y học thiết thực đến người bệnh và người thân – không chỉ để hiểu rõ về bệnh, mà còn để an tâm hơn trong hành trình điều trị.
Mở đầu buổi truyền thông, Cử nhân điều dưỡng Lê Văn Tuấn – Điều dưỡng trưởng khoa, trình bày chuyên đề về gãy xương – một bệnh lý để lại nhiều di chứng nặng nề và ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Mở đầu buổi truyền thông, Cử nhân điều dưỡng Lê Văn Tuấn – Điều dưỡng trưởng khoa, trình bày chuyên đề về gãy xương – một bệnh lý để lại nhiều di chứng nặng nề và ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
.jpg)
Điều dưỡng Lê Văn Tuấn chia sẻ: Gãy xương là hiện tượng phá vỡ xương. Hầu hết các loại gãy xương cần một lực mạnh tác động đến xương bình thường. Các chi, cột sống và xương chậu có thể bị ảnh hưởng. Có 2 nguyên nhân gãy đến gãy xương, đó là:
+ Gãy xương do chấn thương: Gãy xương xảy ra sau tác động của một lực chấn thương như ngã, tai nạn giao thông, tai nạn sinh hoạt hoặc chơi thể thao.
+ Gãy xương do bệnh lý: Một số bệnh lý như u xương, viêm tủy xương, lao xương, loãng xương gây phá hủy xương, giảm mật độ xương làm xương yếu và dễ gãy.
Điều dưỡng Lê Văn Tuấn còn chia sẻ một số triệu chứng đặc trưng của khu vực gãy xương, như:
+ Đau, đặc biệt là khi di chuyển hoặc chạm vào vùng bị thương.
+ Sưng tấy, đỏ, bầm tím ở vùng xương bị tổn thương.
+ Tay chân cong, xoắn, biến dạng bất thường ở vị trí gãy.
+ Cảm giác nóng ran ở xương hoặc khớp bị ảnh hưởng.
+ Chảy máu, xương nhô ra nếu đó là một vết gãy hở.
+ Có thể nghe thấy tiếng răng rắc khi chấn thương xảy ra.
+ Mất chức năng vùng bị chấn thương.
+ Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, người bệnh sẽ cảm thấy chóng mặt, buồn nôn, ngất xỉu…
Việc điều trị hiệu quả chấn thương sọ não đòi hỏi sự kết hợp đồng bộ giữa can thiệp y tế, phục hồi chức năng và hỗ trợ tinh thần. Điều dưỡng Tuấn đã trình bày chi tiết những khuyến nghị cụ thể:
+ Gãy xương do chấn thương: Gãy xương xảy ra sau tác động của một lực chấn thương như ngã, tai nạn giao thông, tai nạn sinh hoạt hoặc chơi thể thao.
+ Gãy xương do bệnh lý: Một số bệnh lý như u xương, viêm tủy xương, lao xương, loãng xương gây phá hủy xương, giảm mật độ xương làm xương yếu và dễ gãy.
Điều dưỡng Lê Văn Tuấn còn chia sẻ một số triệu chứng đặc trưng của khu vực gãy xương, như:
+ Đau, đặc biệt là khi di chuyển hoặc chạm vào vùng bị thương.
+ Sưng tấy, đỏ, bầm tím ở vùng xương bị tổn thương.
+ Tay chân cong, xoắn, biến dạng bất thường ở vị trí gãy.
+ Cảm giác nóng ran ở xương hoặc khớp bị ảnh hưởng.
+ Chảy máu, xương nhô ra nếu đó là một vết gãy hở.
+ Có thể nghe thấy tiếng răng rắc khi chấn thương xảy ra.
+ Mất chức năng vùng bị chấn thương.
+ Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, người bệnh sẽ cảm thấy chóng mặt, buồn nôn, ngất xỉu…
Việc điều trị hiệu quả chấn thương sọ não đòi hỏi sự kết hợp đồng bộ giữa can thiệp y tế, phục hồi chức năng và hỗ trợ tinh thần. Điều dưỡng Tuấn đã trình bày chi tiết những khuyến nghị cụ thể:
.jpg)
- Vận động – Phục hồi chức năng:
+ Tập duy trì sức cơ hay gồng cơ, tập co cơ. Cụ thể là tập căng cơ khi khớp vẫn đau và tập co cơ khi khớp đã giảm đau.
+ Tập theo thói quen sinh hoạt thông thường như lên xuống cầu thang, tập ngồi xổm, đứng lên, tập nắm mở bàn tay, cầm đũa hay lật sách,… Thời gian tập các bài tập sinh hoạt thường kéo dài từ 6 tháng đến 2 năm tùy thuộc vào mức độ tổn thương.
- Chăm sóc sức khỏe tinh thần:
+ Xem nội dung gây cười
+ Đọc sách,nghe nhạc,vẽ tranh,xem phim
+ Trò chuyện lạc quan với NB
+ Thư giãn : xông hơi,mát xa,ngâm chân...
+ Làm đẹp : chăm sóc da mặt,quần áo...
+ Tập thể dục nhẹ nhàng
+ Ăn uống đảm bảo dinh dưỡng
Bên cạnh đó, Điều dưỡng Lê Văn Tuấn không quên nhấn mạnh các biện pháp dự phòng hiệu quả, bao gồm:
- Thay đổi lối sống, thực hiện một chế độ dinh dưỡng lành mạnh và vận động hợp lý có thể giúp phòng ngừa gãy xương hiệu quả.Tăng cường thực phẩm giàu canxi như sữa, sữa chua và các chế phẩm từ sữa, các loại rau lá xanh đậm…trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày để xương khỏe mạnh.
- Thực hiện các bài tập thể dục có tác dụng như đi bộ, chạy bộ, tập tạ, bơi lội… các bài tập vật lý trị liệu để tăng cường khả năng giữ thăng bằng.
- Dọn dẹp nhà cửa ngăn nắp, sử dụng thảm chống trượt, chú ý khi đi đường… để giảm thiểu gãy xương.
+ Tập duy trì sức cơ hay gồng cơ, tập co cơ. Cụ thể là tập căng cơ khi khớp vẫn đau và tập co cơ khi khớp đã giảm đau.
+ Tập theo thói quen sinh hoạt thông thường như lên xuống cầu thang, tập ngồi xổm, đứng lên, tập nắm mở bàn tay, cầm đũa hay lật sách,… Thời gian tập các bài tập sinh hoạt thường kéo dài từ 6 tháng đến 2 năm tùy thuộc vào mức độ tổn thương.
- Chăm sóc sức khỏe tinh thần:
+ Xem nội dung gây cười
+ Đọc sách,nghe nhạc,vẽ tranh,xem phim
+ Trò chuyện lạc quan với NB
+ Thư giãn : xông hơi,mát xa,ngâm chân...
+ Làm đẹp : chăm sóc da mặt,quần áo...
+ Tập thể dục nhẹ nhàng
+ Ăn uống đảm bảo dinh dưỡng
Bên cạnh đó, Điều dưỡng Lê Văn Tuấn không quên nhấn mạnh các biện pháp dự phòng hiệu quả, bao gồm:
- Thay đổi lối sống, thực hiện một chế độ dinh dưỡng lành mạnh và vận động hợp lý có thể giúp phòng ngừa gãy xương hiệu quả.Tăng cường thực phẩm giàu canxi như sữa, sữa chua và các chế phẩm từ sữa, các loại rau lá xanh đậm…trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày để xương khỏe mạnh.
- Thực hiện các bài tập thể dục có tác dụng như đi bộ, chạy bộ, tập tạ, bơi lội… các bài tập vật lý trị liệu để tăng cường khả năng giữ thăng bằng.
- Dọn dẹp nhà cửa ngăn nắp, sử dụng thảm chống trượt, chú ý khi đi đường… để giảm thiểu gãy xương.
.jpg)
Tiếp nối chương trình, BSCKI Nguyễn Thị Ngọc Chí – Trưởng khoa Dinh dưỡng, đã mang đến những chia sẻ sâu sắc và dễ hiểu về dinh dưỡng trước trong và sau mổ. Bác sĩ Chí nhấn mạnh “Dinh dưỡng có vai trò đặc biệt đối với bệnh nhân ngoại khoa bởi nếu không cung cấp đủ dinh dưỡng sẽ tăng nguy cơ nhiễm trùng, tăng nguy cơ loét do tì đè ở bệnh nhân nằm điều trị lâu ngày, tăng nguy cơ suy dinh dưỡng bệnh viện, kéo dài thời gian thở máy và chậm lành vết thương”
BSCKI Nguyễn Thị Ngọc Chí đã trình bày rõ ràng nguyên tắc dinh dưỡng trước trong và sau phẫu thuật:
- Dinh dưỡng trước phẫu thuật
+ Tăng Protein: Bệnh nhân sau phẫu thuật thường làm mất nhiều protein do chảy máu, vết thương, viêm, nhiễm khuẩn...
+ Tăng Glucid: Tác dụng bảo vệ gan khỏi tổn thương của thuốc mê, giúp gan tích trữ được nhiều glycogen.
+ Đối với bệnh nhân bị suy kiệt, hỗ trợ dinh dưỡng từ 1 tuần đến 1 tháng tùy từng mức độ.
BSCKI Nguyễn Thị Ngọc Chí đã trình bày rõ ràng nguyên tắc dinh dưỡng trước trong và sau phẫu thuật:
- Dinh dưỡng trước phẫu thuật
+ Tăng Protein: Bệnh nhân sau phẫu thuật thường làm mất nhiều protein do chảy máu, vết thương, viêm, nhiễm khuẩn...
+ Tăng Glucid: Tác dụng bảo vệ gan khỏi tổn thương của thuốc mê, giúp gan tích trữ được nhiều glycogen.
+ Đối với bệnh nhân bị suy kiệt, hỗ trợ dinh dưỡng từ 1 tuần đến 1 tháng tùy từng mức độ.
.jpg)
- Dinh dưỡng chuẩn bị phẫu thuật
+ Chú ý đảm bảo giảm bớt cặn bã trong ruột.
+ Giảm nhiễm khuẩn đường ruột nhất là khi phẫu thuật đường tiêu hóa.
+ Tránh nôn và chịu đựng được thuốc mê.
+ Ngày trước phẫu thuật: Nên cho ăn nhẹ, thức ăn mềm ít chất xơ. Bữa chiều ăn ít hơn bữa trưa.
+ Tối ngày trước phẫu thuật : Uống dần 2 khẩu phần leanpro persure từ sau ăn tối đến khi đi ngủ (mỗi khẩu phần chứa 40-50g carbonhydrat pha trong 300-400ml nước)
- Dinh dưỡng sau phẫu thuật:
+ Chú ý đảm bảo giảm bớt cặn bã trong ruột.
+ Giảm nhiễm khuẩn đường ruột nhất là khi phẫu thuật đường tiêu hóa.
+ Tránh nôn và chịu đựng được thuốc mê.
+ Ngày trước phẫu thuật: Nên cho ăn nhẹ, thức ăn mềm ít chất xơ. Bữa chiều ăn ít hơn bữa trưa.
+ Tối ngày trước phẫu thuật : Uống dần 2 khẩu phần leanpro persure từ sau ăn tối đến khi đi ngủ (mỗi khẩu phần chứa 40-50g carbonhydrat pha trong 300-400ml nước)
- Dinh dưỡng sau phẫu thuật:
| Giờ đầu | 3-5 ngày sau mổ | Giai đoạn hồi phục |
| - Khởi động bằng nước cháo muối,sữa, nước hoa quả hoặc leanpro presure với lượng nhỏ 50 - 100 ml/lần, chia nhiều lần trong ngày (5-6 bữa) - Kết hợp nuôi dưỡng tĩnh mạch |
- Khẩu phần tăng dần năng lượng và protein. - Bắt đầu từ 500 kcal và 30g protein - Cứ 1-2 ngày tăng thêm 250 -500kcal cho đến khi đạt 2000 kcal/ngày. - Dịch nuôi: Súp tự chế hoặc sữa công thức chuẩn. - Cho ăn tăng dần và giảm dần dịch truyền - Chia làm nhiều bữa (4-6 bữa) |
- Dùng thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, dễ tiêu hóa, dễ hấp thu như: Sữa, trứng, thịt mềm, cá nạc... - Dùng các loại thức ăn có nhiều vitamin B, C - Ăn thức ăn mềm, hạn chế chất xơ. - Chế độ ăn cung cấp đầy đủ năng lượng và protein để tăng cân và vết thương mau lành. - Protein:120-150g/ngày - Năng lượng có thể tới 2500kcal - 3000kcal/ngày. - Chia nhiều bữa: 5 - 6 bữa/ngày. |
Cuối chương trình, Ths Phạm Thị Thu Hà – Phòng Công tác xã hội còn giới thiệu các hoạt động công tác xã hội đang triển khai tại Bệnh viện như: Gian hàng quần áo 0 đồng, lớp yoga cười, cắt tóc miễn phí, cơm cháo từ thiện, các buổi chia sẻ tinh thần, tặng quà yêu thương,… Các hoạt động đều góp phần tạo nên môi trường điều trị nhân văn, ấm áp và hỗ trợ tích cực cho người bệnh trong quá trình điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh.
.jpg)
Cô Chu Thị M, 58 tuổi - người nhà bệnh nhân khoa Ngoại chấn thương – Chỉnh hình – Bỏng chia sẻ: “Trước đây, gia đình tôi chưa hiểu rõ về mức độ nghiêm trọng của gãy xương, đặc biệt là ở người lớn tuổi. Chúng tôi nghĩ chỉ cần bó bột và nghỉ ngơi là sẽ tự lành. Tuy nhiên, sau khi tham gia buổi truyền thông giáo dục sức khỏe do bệnh viện tổ chức, tôi mới hiểu được rằng gãy xương có thể gây ra nhiều biến chứng nếu không được xử lý đúng cách và theo dõi cẩn thận. Qua buổi chia sẻ, tôi học được cách chăm sóc bệnh nhân gãy xương tại nhà, tầm quan trọng của việc vận động đúng thời điểm cũng như chế độ dinh dưỡng cần thiết để xương mau lành. Nhờ những thông tin hữu ích này, tôi cảm thấy yên tâm hơn khi chăm sóc người thân, đồng thời cũng chủ động hơn trong việc phòng ngừa bị ngã và bảo vệ sức khỏe xương khớp cho cả gia đình”.
.jpg)
Kết thúc chương trình, Phòng Công tác xã hội cùng các nhà hảo tâm đã trao tận tay những phần quà nhỏ nhưng đong đầy tình cảm tới người bệnh. Đó không chỉ là hiện vật, mà còn là thông điệp yêu thương: “Bạn không đơn độc. Chúng tôi bên bạn – cùng nhau chiến đấu và chữa lành”.
Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh sẽ tiếp tục duy trì định kỳ các buổi truyền thông giáo dục sức khỏe vào thứ Ba hàng tuần, với các chủ đề thiết thực gắn liền với từng chuyên khoa. Mục tiêu không chỉ là trang bị kiến thức, mà còn là xây dựng sự đồng hành chủ động giữa người bệnh – người nhà – nhân viên y tế, cùng hướng đến kết quả điều trị toàn diện và một cuộc sống khỏe mạnh hơn mỗi ngày./.
Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh sẽ tiếp tục duy trì định kỳ các buổi truyền thông giáo dục sức khỏe vào thứ Ba hàng tuần, với các chủ đề thiết thực gắn liền với từng chuyên khoa. Mục tiêu không chỉ là trang bị kiến thức, mà còn là xây dựng sự đồng hành chủ động giữa người bệnh – người nhà – nhân viên y tế, cùng hướng đến kết quả điều trị toàn diện và một cuộc sống khỏe mạnh hơn mỗi ngày./.
Trần Đình Tùng - Phó trưởng phòng CTXH
Liên kết website
